ضرورت تحول در ساختار سالنامۀ آماری ایران نگاهی به ویرایش انگلیسی سالنامۀ آماری ایران ۱۳۹۰ به عنوان کتاب مرجع

چکیده سالنامۀ آماری ایران با عنوان انگلیسی [ 2012 - 2011 ] iran statistical yearbook 1390 اطلاعات سال 1390 کشور را به زبان انگلیسی در بر دارد. مقالۀ حاضر از زاویۀ حرفۀ کتابداری به بررسی این سالنامه و میزان انطباق آن با ضوابط یک کتاب مرجع می پردازد. اطلاعات آماری این سالنامه در 23 فصل، شامل اطلاعات مربوط به سرزمین و آب و هوا، جمعیت، نیروی انسانی، کشاورزی و چندین حوزۀ دیگر است. این اطلاعات مبتنی است بر داده های مرکز آمار ایران که این مرکز از وزارتخانه ها و سایر نهادهای دولتی گرد آورده است. اگر بنا را صرفاً بر اطلاعات آماری بگذاریم، این سالنامه به خودی خود کتاب مرجعی «مُکفی » است؛ اما اگر معیارهای لازم کتاب های مرجع را در نظر داشته باشیم، برخی توانمندی های لازم برای یک «کتاب مرجع خوب » را ندارد؛ از جمله به این دلایل: الف. جز مرکز آمار ایران، پدیدآورندۀ مسئول مستند دیگری در آن معرفی نشده است؛ ب. هدف دقیقی برای چنین سالنامه ای - که اساسا برای کاربران خارجی فراهم آمده - تعیین نشده است؛ ج. جز مرکز آمار ایران، منابع استنادی مشخص و طبعا «کتابشناسی منابع » ندارد؛ د. منابع ارجاعی تکمّیلی برای به روزرسانی اطلاعات در حد ممکن را ندارد؛ ه. اطلاعات سالنامه (مربوط به سال 1390 ، منتشرشده در سال 1393) به صورت اصولی تازه نیست و طبعاً نم یتواند برای برنامه ریزی های آینده نگر مفید باشد؛ و. برخی اطلاعات مفید، ازجمله شاخص های تورم، در این سالنامه مشاهده نمی شود؛ ز. اطلاعات برخی جدو ل ها ناقص است؛ و سرانجام، ح. برخی ضعف ها یا خطاهای تایپی یا ویرایشی به این سالنامه راه یافته است.